Διαλογισμός: η Πηγή της Ευδαιμονίας

Η πηγή της ευδαιμονίας βρίσκεται στην καλλιέργεια μιας υγιούς σχέσης με τον εαυτό μας.

Στον συνηθισμένο τρόπο ζωής χρησιμοποιούμε την εξωτερική επιδίωξη της ευχαρίστησης και την αποφυγή του πόνου προκειμένου να βιώσουμε μια, υπό κοινωνικούς όρους ευτυχία, η οποία όσο προσπαθούμε γι' αυτήν, τόσο απομακρύνεται. Όσο στρεφόμαστε προς τα έξω τόσο πιο δυστυχισμένοι γινόμαστε, τελικά πάντα ανεπαρκείς, πάντα λιγότεροι. Τίποτα από όλα όσα κυνηγάμε εξωτερικά δεν δίνει τελικά γαλήνη και ικανοποίηση...

Η ευδαιμονία δεν έχει να κάνει με την επιδίωξη της ευτυχίας, αλλά πηγάζει από την ίδια την ύπαρξή μας, καθώς συνειδητά εναρμονιζόμαστε με τη Ροή της Ζωής, με την Ανώτερη Καθοδήγηση, τη Σοφία και την Αγάπη μέσα μας. Κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα στη ζωή μας, αντιλαμβανόμαστε τη ματαιότητα της εξωτερικής αναζήτησης και αποφασίζουμε να στραφούμε προς τα μέσα, για να «τα βρούμε» με τον Δαίμονα Εαυτό μας, να βιώσουμε το Γνώθι σαυτόν.

Πώς όμως γίνεται αυτό; Πώς τα βρίσκουμε με τον εαυτό μας;

Όταν αγαπάμε έναν άνθρωπο φροντίζουμε να περνάμε χρόνο μόνοι μας μαζί του, χωρίς να κάνουμε άλλα πράγματα, τον ακούμε, τον αποδεχόμαστε γι' αυτό που είναι, τον βοηθάμε να ηρεμήσει σε περίπτωση που είναι αναστατωμένος και φροντίζουμε για το καλό του.

Παρόμοια, η σχέση με τον εαυτό μας χρειάζεται κι αυτή χώρο και χρόνο αφοσίωσης, αποδοχής και παρατήρησης. Χώρο και χρόνο να γνωρίσουμε την ουσία μας, να εξετάσουμε τι είναι σημαντικό, τι μας ταιριάζει και τι όχι, και εν τέλει να διακρίνουμε και να επιλέξουμε το πραγματικά καλό για εμάς. Μέσα στο κυνήγι της επιβίωσης και της δήθεν επιτυχίας, στις σπασμωδικές αντιδράσεις στα γεγονότα της ζωής, αυτός ο χώρος και ο χρόνος για εσωτερίκευση και περισυλλογή θεωρείται «πολυτέλεια». Κι εδώ έρχεται η διαδικασία του διαλογισμού να δώσει την ευκαιρία να είμαστε μαζί και μόνο με τον εαυτό μας.

Θα πει κάποιος ότι συνεχώς μιλάμε και ακούμε τον εαυτό μας μέσα στην καθημερινότητά μας. Όντως ακούμε μια ατελείωτη φλυαρία, κρίσεων και επικρίσεων του εαυτού μας και των άλλων, αντικρουόμενες προσωπικότητες μέσα μας, ένα συνονθύλευμα θέλω και δεν θέλω, πρέπει, μπορώ και δεν μπορώ. Ποιον εαυτό πρέπει να γνωρίσουμε; Ποια φωνή από τις πολλές και διαφορετικές φωνές μέσα μας πρέπει να ακούσουμε; Μία βασική δεξιότητα που χρειαζόμαστε για να καλλιεργήσουμε τη σχέση με τον εαυτό μας είναι να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τη φωνή/τις φωνές του Εγώ (των κατώτερων επιπέδων της συνειδητότητάς μας), σε σχέση με τη φωνή της Σοφίας μέσα μας, τη φωνή του Ανώτερου Εαυτού μας.

Εγώ και Ανώτερος Εαυτός, μοιάζουν θα λέγαμε σαν διαφορετικές ουσίες, σαν το νερό και το λάδι, που βρίσκονται μαζί μέσα σε ένα σκεύος, το οποίο στη συνήθη ζωή μας είναι σε συνεχή αναταραχή, ώστε οι ουσίες να είναι τόσο ανακατεμένες ώστε να μην είναι διακριτές. Με τη βούλησή μας ακινητοποιούμε το σκεύος (το σώμα, το νου, τη δράση και την προσοχή μας) και έτσι οι ουσίες μας διαχωρίζονται - το λάδι και το νερό είναι πλέον ομοιογενείς αλλά διαχωρισμένες, συνεχίζοντας να συνυπάρχουν μαζί στο ίδιο δοχείο.

Με το διαλογισμό, ή για να είμαστε πιο ακριβείς με τη διαδικασία χαλάρωσης και συγκέντρωσης που οδηγεί στη διαλογιστική κατάσταση, δημιουργούμε τις συνθήκες εκείνες που θα σταματήσουν κάθε εξωτερική και εσωτερική επίδραση, ώστε να σταματήσει η ανατάραξη και η ανάμιξη των δύο διαφορετικών ουσιών μας.

Σταματάμε για λίγο κάθε κίνηση, κάθε πράξη, αποτραβάμε την προσοχή μας από κάθε ερέθισμα των αισθήσεων και στρέφουμε προς τα μέσα την επίγνωσή μας, χωρίς να μάς κατακρίνουμε για ό,τι βρίσκουμε εκεί. Με συνεχή εξάσκηση και εξοικείωση με τη διαδικασία αυτή, η επίγνωσή μας πλέον μαθαίνει να αξιολογεί και να αντλεί και από τις δύο πηγές-ουσίες μας, και από το νερό και από το λάδι. Διακρίνει τα μηνύματα και του Εγώ και του Ανώτερου Εαυτού μας και μπορεί να τα αποδέχεται. Και κυρίως με αυτόν τον τρόπο έχει τη δυνατότητα να επιλέγει σοφά, το πραγματικά καλύτερο για μας σε κάθε περίπτωση.

Σε άλλους ο διαλογισμός βγαίνει φυσικά και αβίαστα και φέρνει μεγάλη ανακούφιση, ενώ για άλλους στην αρχή μπορεί να είναι δυσάρεστη ή και δύσκολη διαδικασία. Προϋποθέτει να υπάρχει μία αρχική καθοδήγηση, ένα πλαίσιο, μια κοινή ενέργεια που θα υποστηρίζει αυτήν την στροφή προς τα μέσα, θα την εμπνέει και θα την θρέφει. Προϋποθέτει επιμονή, διάκριση και εμπιστοσύνη. Προϋποθέτει πλήρη αποδοχή και αγάπη.

Αν θέλουμε να περιγράψουμε με λόγια την επιθυμητή διαλογιστική κατάσταση ως προϊόν της διαδικασίας του διαλογισμού, θα καταλήξουμε να υποβαθμίσουμε μια καθαρά υποκειμενική εμπειρία. Είναι κάτι που βιώνεις, δεν είναι κάτι που διηγείσαι. Και το να πεις θα νιώσεις αυτό ή το άλλο είναι κάτι που δεν εξυπηρετεί, γιατί πάλι το Εγώ μας θα πιαστεί στην παγίδα του να κυνηγάει στόχους και να συγκρίνει ή να κρίνει το πόσο καλά ή όχι τα καταφέρνει να φτάσει σε αυτήν την περιβόητη εκστατική διαλογιστική κατάσταση. Ο στόχος στο διαλογισμό υπάρχει για να δώσει κατεύθυνση στη δράση μας. Η επιθυμία και το θέλω μας στρέφονται προς τα μέσα: θέλουμε να διευρύνουμε την επίγνωσή μας συνυπάρχοντας με το εδώ, το τώρα και τον εαυτό μας σε πλήρη καταφατικότητα. Ναι, παρατηρώ τα πάντα, αποδέχομαι τα πάντα, είμαι τα πάντα, είμαι μόνο επίγνωση... Αυτό το αυτοαναφορικό βίωμα αλλάζει τον άνθρωπο βαθιά και ριζικά.

Παρ΄όλα αυτά μπορούμε όμως να περιγράψουμε τα οφέλη που διαπιστώνονται από τους ανθρώπους που συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή, ακόμα και όταν η διαδικασία η ίδια δεν τους είναι ευχάριστη και άνετη. Υπάρχουν πλέον πολλές επιστημονικές μελέτες που μπορεί να βρει κανείς για τα οφέλη του διαλογισμού.

Τα παρακάτω συμπεράσματα έρχονται από μία ομάδα ανθρώπων που αφιέρωσαν μισή ώρα καθοδηγούμενου ομαδικού διαλογισμού δύο φορές την εβδομάδα, αμέσως πριν τον βραδινό ύπνο, για διάστημα ενός μήνα. Όλοι ανέφεραν, πρώτα από όλα, σημαντική βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, πιο ξεκούραστο και βαθύ ύπνο. Σημαντική μείωση των επιπέδων άγχους, αποφυγή των σπασμωδικών αντιδράσεων, κατευνασμό του θυμού και καλύτερη διαχείριση της καθημερινότητας σε όλα τα επίπεδα, κι όλα αυτά μέσα στο σημερινό ιδιαίτερα στρεσογόνο περιβάλλον με το φόβο και την απειλή της ασθένειας.

Ο διαλογισμός είναι μια βαθιά ατομική και εσωτερική διαδικασία στην οποία η ενέργεια και η πρόθεση μιας ομάδας λειτουργούν πολύ βοηθητικά. Ο διαλογισμός που γίνεται ταυτόχρονα ομαδικά σε ένα σύνολο ανθρώπων με κοινό στόχο και πρόθεση είναι πάντα ευκολότερος και πιο έντονος. Οι πειρασμοί και οι φυγόκεντρες τάσεις να μην εσωτερικευθούμε και να χάσουμε το ραντεβού με τον εαυτό μας, είναι πάντα εκεί. Όταν όμως δεσμευτούμε σε μια ομάδα διαλογισμού έχουμε σύμμαχο την ενέργεια όλων όσων διαλογίζονται και προσπαθούν ταυτόχρονα μαζί μας είτε στον ίδιο χώρο, είτε από απόσταση. Η ομάδα διαλογισμού προσφέρει το πλαίσιο, την πειθαρχία, τον κοινό σκοπό και τη δυνατότητα να μοιραστούμε εμπειρίες ώστε να γίνει ο διαλογισμός κομμάτι της ζωής μας.

Αδιαμφισβήτητα ο διαλογισμός είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την καλλιέργεια μιας υγιούς αρμονικής σχέσης με τον εαυτό μας και κατ' επέκταση με τους άλλους και τον κόσμο γύρω μας. Η στροφή προς τα μέσα είναι πηγή ευδαιμονίας, η μόνη πραγματική και η μόνη με διάρκεια και δύναμη.